Wij mogen het spits afbijten bij het debat over deze kadernota en de jaarstukken: een kadernota waarin gesproken wordt over een een ‘beleidsarme’ kadernota. Als GroenLinks vinden wij echter niets beleidsarm aan het bepalen van de kaders waar wij als Nieuwegein ons geld aan willen uitgeven en waaraan niet of minder. Wij pakken de handschoen dan ook graag op en komen met een aantal concrete voorstellen om deze kadernota beleidsrijk in te vullen.

Onze prioriteiten zijn samen te vatten in twee speerpunten: klimaatbeleid en tegengaan van ongelijkheid.

En laat ik gelijk concreet beginnen met de twee moties die we indienen. Als eerste M253 ‘Betere bescherming van bomen voor betere klimaatadaptatie’, die we indienen met Ieders Belang, SP, PvdA en D66. Want laten we in al het coronageweld vooral niet vergeten dat de klimaatcrisis de grootste opgave van onze tijd is. Het tegengaan van de opwarming van de aarde vergt al onze daadkracht, creativiteit en wil tot samenwerking. Daarom komen wij met deze motie om bomen beter te beschermen tegen het kappen. Bomen spelen immers een onmisbare rol als bron van schaduw, maar ook als opvang van water. Wij roepen het college op om dit groene goud beter te beschermen en we koppelen hieraan de vraag aan het college wanneer wij hier meer over kunnen horen: wat ons betreft nog in 2021, maar uiterlijk Q1 2022, lukt dat?

Daarnaast dienen wij met Groep Stekelenburg, SP, PvdA, D66 en de VSP motie 252 in: ‘Neem Grondrechten serieus en organiseer tegenkracht op datamacht’. Omdat de I-strategie op dit punt onvoldoende is uitgewerkt, en daarin schuilt daar een groot gevaar. We kennen allemaal de toeslagenaffaire: daarom vragen wij om een heldere strategie zodat het gebruik van data en algoritmes in combinatie met dataverzameling door de gemeente, niet zal leiden tot een verdere tweedeling of versterking van onbewuste vooroordelen.

Vervolgens onze andere prioriteiten, allereerst het sociaal domein. We maken ons grote zorgen of we straks met de beschikbare middelen nog wel de juiste zorg kunnen bieden in de jeugdzorg en Wmo. Zowel in de jeugdzorg alsook in de Wmo zien we een sterk oplopende zorgvraag en onvoldoende garantie dat het Rijk dat kosten daarvoor gaat compenseren. Tegelijk moeten we juist investeren op preventie, om te bevorderen dat mensen in gezondheid leven. Wij vragen dan ook: Welke plannen hiervoor heeft het college?

Daarbij zien wij met zorg de groeiende tweedeling in onze samenleving, die door de coronacrisis verder is toegenomen. Wij vragen om aandacht voor het tegengaan van onderwijsachterstanden en actie om bijvoorbeeld de groeiende achterstand voor laaggeletterden en digibeten als gevolg van de verdere digitalisering tegen te gaan. Wat gaat het college daaraan doen?
GroenLinks heeft al het initiatief genomen om te komen tot een helder post-coronabeleid met als belangrijk onderdeel het verminderen van de gegroeide sociaaleconomische gezondheidsverschillen én preventieve acties en interventies gericht op mensen met minder gezondheidsvaardigheden. Maar na het debat in september moeten er wel gelden beschikbaar zijn om die acties uit te voeren. Vandaar dat wij de motie van de PvdA op dit punt mee indienen zodat er dadelijk gedaan kan worden wat gedaan moet worden.

Kunst en cultuur zijn belangrijke verbinders in de samenleving en dus pijlers van een gezonde samenleving. Het gaat daarbij niet alleen om de professionele, maar ook om de amateuristische beoefening. We maken ons zorgen over de verschraling van het kunstaanbod, onder andere doordat veel zzp’ers in de coronacrisis de kunstsector verlaten hebben. Welke plannen heeft het college om de cultuursector te ondersteunen?

Als laatste prioriteit benoemen wij de druk op de ruimte. Denk toch eens aan alle ruimtelijke opgave die er zijn zoals benoemd in de RES en de REP; de energietransitie en zeker ook de vastgelopen woningmarkt. Want we hebben als gemeente een enorme opgaaf op het gebied van wonen. Het is woekeren met de ruimte. Er zijn volop bouwplannen en toch is de wachttijd voor een sociale huurwoning 12,6 jaar. 12,6 jaar! Er is meer urgentie, actie en creativiteit nodig om dit probleem op te lossen. Een optie zou wat GroenLinks betreft kunnen zijn dat de gemeente onderzoekt of ze zelf sociale huurwoningen kan bouwen, zoals de gemeenten Rijswijk, Den Haag, Purmerend en Ede dat zijn gaan doen. Of misschien moeten we de norm niet op zestig woningen leggen voordat een ontwikkelaar verplicht wordt tot bouwen van ook sociale huurwoningen, maar wellicht op vijftig of veertig.
Er zijn vast meerdere oplossingen denkbaar. Eén ding weten we zeker: we zullen met echt vernieuwende ideeën moeten komen om juist onze minder kapitaalkrachtige burgers, deze woningzoekenden, beter en sneller te helpen. We wachten dan ook met belangstelling op de uitwerking van amendement A94. Wij vragen het college nu wel: zitten dergelijke vernieuwende ideeën naar mogelijkheden om het aantal woningen voor mensen met lage inkomens structureel uit te breiden al in die uitwerking, of wilt u deze anders alsnog toevoegen en onderzoeken?

Daarmee rond ik af. Ik hoop te hebben laten zien dat GroenLinks een beleidsrijke visie heeft en durft te kiezen voor het klimaat en sociale gelijkheid. Met een stevige inzet op preventie en op hulp daar waar nodig. Daarmee wordt Nieuwegein een gezonde, fijne stad om samen in te wonen.

Dankuwel.

Namens de fractie van GroenLinks Nieuwegein,

Alma Feenstra, fractievoorzitter.