Meerderheid raad voor ander coffeeshopbeleid

22 mei 2003 was een memorabele dag. Op de agenda van de Raad stond het collegevoorstel om de 0-optie te handhaven. Dat betekent dat er géén coffeeshop in Nieuwegein moest komen.
Niemand durfde een voorspelling te wagen over de uitkomst van de besluitvorming. Zo verdeeld waren de raadsleden. Maar ook het college was verdeeld. Onze wethouder Corrie van Rooijen en Evert van Linge (VVD) zetten ook vraagtekens bij voortzetting van het oude beleid.

Het was dus duidelijk: probeer de twijfelaars (want die waren er) over de streep te trekken. De argumenten die ik namens GroenLinks in de strijd heb geworpen, zet ik op een rij.

Vooraf heb ik geen twijfel laten bestaan over de zorgen die wij hebben om de neveneffecten van de handel en gebruik van softdrugs: overlast voor de omgeving, gezondheidsrisico's en criminaliteit.
Als met de 0-optie de neveneffecten niet worden weggenomen, dan moet het roer om volgens GroenLinks.

Argumenten tégen het 0-beleid

  1. Het is een vooroordeel dat softdrugs verslavend werken. Wel kan er bij enkelen sprake zijn van geestelijke afhankelijkheid, maar dat is geheel iets anders dan lichamelijke verslaving.
  2. Softdrugsgebruik leidt niet automatisch tot gebruik van harddrugs. Volgens de GGD waagt een klein percentage gebruikers (minder dan 5 procent) de stap naar harddrugs.
    Bovendien laat een deel het bij een eenmalig experiment.
  3. Het spookbeeld van de "aanzuigende werking" is suggestief, voorbarig en wordt niet bevestigd door ervaringen. Aanzuigende werking komt juist door het 0-beleid, dat overlast ontkent waardoor controle en handhaving niet verplicht worden gesteld.
  4. Het is een sprookje om te denken dat gebruikers uit Nieuwegein, naar Utrecht en Vianen zullen uitwijken. Doen ze dat als hasj dichtbij huis wordt aangeboden? Het is al geruime tijd bekend dat de jeugd in enkele wijken goed wordt bediend, dus het uitwijkargument is achterhaald. Bovendien: waarom zouden wij onze problemen overhevelen naar buurgemeenten?
  5. Een gereguleerd verkooppunt in Nieuwegein kan beter worden gecombineerd met voorlichting en hulpverlening, omdat er beter zicht is op de gebruikersgroep.
  6. Een zwaar argument is dat met een gereguleerd verkooppunt controle mogelijk is op de kwaliteit van cannabis. Want, door verbeterde kweekmethoden in Nederland, stijgt het thc-gehalte in wiet. Thc is de werkzame stof in cannabis, die het functioneren van witte-bloedlichaampjes vermindert, waardoor het afweervermogen afneemt en de persoon vatbaar wordt voor ziekten. Een gecontroleerde coffeeshop maakt canabisgebruik beheersbaar waardoor gezondheidsrisico's kunnen worden verminderd. Bij voortzetting van het huidige strenge beleid zijn de risico's voor de gezondheid te groot omdat de behoefte aan cannabisgebruik niet zal afnemen.
    Een 0-beleid is onverantwoord en ... spoort niet met de verantwoordelijkheid van de gemeente voor de gezondheid van haar burgers.
  7. Een 0-optie geeft geen inzicht in de mate van gebruik van softdrugs, noch in de handel en in de uitwassen daarvan als criminaliteit.
  8. Vijf jaar geleden is het besluit genomen tot de 0-optie. Dit beleid heeft niet bijgedragen tot veiligheid en terugdringen van overlast. Het beleid heeft geen positieve resultaten gehad.
  9. De politiemonitor concludeert dat "er geen overlast-situaties zijn". Daar denken de buurtbewoners (Hildo Kropstraat, Fokkesteeg) duidelijk anders over: zij klagen steen en been.

Samenvattend heb ik gesteld dat de gezondheidsrisico's bij ongewijzigd beleid té groot zijn.
Wij dragen verantwoordelijkheid. De 0-optie voorkomt niet dat jongeren in het criminele circuit terechtkomen evenmin als de 1-optie. Maar je hebt daarbij wel greep op de situatie. Voorlichting en hulpverlening zijn bij een 0-beleid niet of moeilijk te organiseren. De jeugd is beter af met een door de politie streng gecontroleerd verkooppunt. Je zult jongeren niet volledig kunnen beschermen, maar in ieder geval wel beter dan in de huidige situatie.

Ik heb nog eens duidelijk gemaakt dat het GroenLinks niet gaat om principes, maar om de gevaren en risico's die kleven aan het oude beleid. Een gedoogd verkooppunt zorgt voor meer beheersbaarheid, en dat willen wij allemaal.

Namens GroenLinks heb ik een motie ingediend om een onderzoek te doen naar de mate van overlast die burgers ondervinden. Daar de politie wordt namelijk ontkend dat burgers klagen. Deze motie, ondersteund door Stadspartij PGN, D66 en VSP, werd na een toezegging van de burgemeester door ons aangehouden. Dit betekent dat als er daartoe aanleiding is, wij de motie te zijner tijd alsnog kunnen indienen.

Een amendement van de PvdA om in het raadsbesluit "de 0-optie" te vervangen door "het toelaten van één of meerdere coffeeshops" leidde tot een schorsing. De spanning was te snijden. De twijfelaars móesten een besluit nemen. Er werd hoofdelijk gestemd, met als resultaat: 18 stemmen vóór het amendement, 14 tegen. Vóór het amendement stemden GroenLinks, PvdA, Stadspartij PGN, D66, VSP en een lid van de VVD-fractie.

Een historische stemming in Nieuwegein? Dat kun je wel zeggen. Hoe dan ook: er kan zich nu een coffeeshop in Nieuwegein vestigen. Dit is conform de belofte in ons verkiezingsprogramma. Maar de voorbereidingen - het maken van een beleidsstuk met criteria en voorwaarden, het toetsen van de aanvragen, de locatiebepaling en de inspraak - zullen nog wel enige tijd vergen.

Manuel Sewgobind

N.B. Het coffeeshopbeleid kwam op 20 februari ook al ter sprake.